BALANS NEDİR?
Balanssızlık “denge”, “ağırlık” terimleri ile doğrudan ilgilidir. Endüstriyel balansı bir rotorda dönme eksenindeki rotorun kütle dağılımı olarak tanımlayabiliriz. Rotorun dönme eksenindeki kütlesel olarak dengesizliği bu rotorun balanssızlığı olarak adlandırılır. Rotorun dönüş devir hızı bu balanssızlığın yarattığı etkiyi doğru orantılı olarak etkiler. Rotor dönüş devri arttıkça balanssızlığın merkez kaç kuvveti üzerindeki etkisi artacaktır, bu da balanssızlık sonucu ortaya çıkan titreşim rahatsız edici çeşitli gürültülere sebebiyet verir.
Balanssızlık sonucu rotor üzerinde oluşan titreşim, rotorun yatak sistemi kısa bir süre içerisinde yıpratacaktır, çeşitli aşınmalara ve gürültülere yol açacaktır. Bu da rotorun dönen tüm aksamı ile birlikte ömrünün kısalmasına neden olacaktır. Rotorda bir süre sonra balanssızlık kaynaklı titreşimlerden ötürü yatak sisteminde rulman arızalarına, parça yapısının bozulmasına, efektif olmayan bir çalışma ortamının doğmasına olanak sağlayacaktır. Bu da iş güvenliği başta olmak üzere yapılan işin kalitesinin düşmesine yol açacaktır. Örneğin bu bir işleme tezgahı ise işleme sonucu çıkan ürünün hassasiyeti olumsuz olarak etkilenecektir.
Balanssızlık kaynaklı titreşimler balans ayarı yapılarak giderilebilir. Sürekli çalışan ortamlarda yapılan işin kalitesi ve uzun ömürlü kullanım açısından periyodik olarak balans alınması tavsiye edilmektedir. Balans ayarı yapılarak rotorun kütle dağılımı dengelenir ve balanssızlık sonucu ortaya çıkan merkez kaç kuvveti minimize edilir. Rotorun yapısına göre farklı balans türleri mevcuttur. Başlıca balanssızlık türleri;